Een hondvriendelijke én ecologische tuin, dat kan!

Indi als pup in onze achtertuin

Recent kreeg ik de volgende vraag op facebook: ‘Heb je tips voor mij voor leuke hondvriendelijke (en hondproof) planten? Wij zijn gek op tuinieren maar de twee berners walsen alles kapot’. Een herkenbaar probleem :) Wij hebben zelf ook een hond, iets minder groot en zwaar dan een Berner Sennenhond, maar toch moet ik rekening houden met wat ik in de tuin wel en niet kan aanplanten. Het is echter niet zo dat hondenbezitters hun tuin alleen maar kunnen inrichten met tegels of gras. Met onderstaande tips creëer je een tuin die zowel voor jou als je hond een prettige plek biedt en waar je óók nog de biodiversiteit mee ondersteunt.

De indeling van de tuin

In een hondvriendelijke tuin is er zowel ruimte om lekker te kunnen spelen, zoals een grasveld, en ruimte om te kunnen uitrusten in het voorjaarszonnetje of in de schaduw op warmere dagen. Een hond zal heel blij zijn met een grasveldje waar hij of zij mag ravotten. Mijn eigen hond vind het heerlijk om in wat hoger gras te gaan liggen als ze even wil uitrusten. Goede opties zijn grote veldbies (Luzula sylvatica) en ruwe smele (Deschampsia cespitosa): inheemse siergrassen die bestand zijn tegen druk en mooi in bloei staan.

Voor schaduwrijke rustplekken kun je bomen en struiken gebruiken, zoals de eenstijlige meidoorn (Crataegus monogyna), die niet alleen schaduw biedt maar ook vogels aantrekt met zijn bessen. Fruitbomen zijn ook heel geschikt voor zowel een ecologische tuin als een hondvriendelijke tuin.

Op sommige plekken mag je hond wel komen, op andere plekken wil je liever dat je hond wegblijft. Maar leg hem dat maar eens uit 😉 Wat kan helpen is het aanleggen van verhoogde plant-en bloembedden om kwetsbare planten te beschermen tegen honden. Leg grindpaden aan om te voorkomen dat honden gaan graven. Als je een grote tuin hebt, kun je eventueel voor graafgrage honden elders een plek maken waar ze wel helemaal los kunnen gaan in de losse aarde.

Giftige planten die je hond niet mag tegenkomen

Bij het kiezen van planten voor je hondvriendelijke tuin, moet je goed letten op de giftigheid van bepaalde soorten. Zo zijn bijvoorbeeld het inheemse vingerhoedskruid (Digitalis purpurea) en de stinzenplant herfststijlloos (Colchicum atumnale) berucht om hun giftige eigenschappen. Hoewel de bloemen prachtig zijn, moet je deze planten absoluut vermijden in een tuin waar honden (of kinderen) komen. Ook de blauwe regen (Wisteria sinensis) kan giftig zijn. Zelf heb ik de blauwe regen wel in de tuin staan, omdat mijn hond niet op klimplanten kauwt, maar wel zo nu en dan een hap neemt van sappig groen dat op haar ooghoogte staat. Geen vingerhoedskruid in mijn tuin dus, helaas. Veilige en inheemse alternatieven zijn bijvoorbeeld de wilde marjolein (Origanum vulgare), die niet alleen een sterke, robuuste plant is, maar ook heerlijke geuren verspreidt en bijen aantrekt of de klassieke gewone margriet (Leucanthemum vulgare). Ook de wilde kamperfoelie (Lonicera periclymenum) is een veilige keuze die een mooie toevoeging aan je tuin kan zijn en die de hoogte in kan.

Robuuste planten waar je hond wel overheen mag denderen

Er zijn helaas veel planten die zullen knakken als je hond besluit door het bloembed te gaan sjezen. Verhoogde bloembedden bieden daar een uitkomst, maar die wil je misschien niet overal. Voor stukken tuin die je laag wil houden, maar wel begroeit, kun je kiezen voor bodembedekkers zoals kruiptijm (Thymus serpyllum) of maagdenpalm (Vinca minor). Beide planten dragen bij aan de biodiversiteit, zijn veilig voor honden en kunnen wel tegen een stootje (of pootje).

Een hond en een vijver?

Een vijver is een must voor een ecologische tuin, maar of een vijver en een hond ook goed samengaan ligt een beetje aan de hond. Zelf heb ik een kleine vijver in mijn stadstuin aangelegd met behulp van een vijverbak van marktplaats. Vijverfolie geeft een mooier resultaat en meer ontwerp opties, maar wordt makkelijk geperforeerd door hondennagels en dan zit je met een lek. Heb je een hond die echt van zwemmen houdt, dan is een ecologische vijver niet zo’n goed idee (tenzij je een heeeeeele grote vijver aanlegt). De waterplanten en waterdiertjes worden ernstig verstoord wanneer een grote hond in een kleine vijver springt. Gelukkig wil mijn hond alleen zo nu en dan een slokje nemen en staat ze hooguit met haar pootjes aan de rand van de vijver. Dat kan mijn kleine vijver nog net aan.

Pesticiden en ander gif

Uiteraard gebruik je in een ecologische tuin geen pesticiden om plagen en ziektes te bestrijden, want dit is funest voor al het minder zichtbare leven in je tuin. Als je een hond hebt, komt daar nog eens bij dat het voor je hond ook heel ongezond is om tussen de pesticiden te struinen. Tot dusver allemaal vrij voor de hand liggend. Maar wist je dat jouw hond ook gif in je tuin (en in het park) kan achterlaten? I know, slecht nieuws… maar je kunt de effecten minimaliseren. Als je hond behandeld wordt tegen teken en vlooien, draagt je hond gifstoffen bij zich in zijn/haar vacht die vrijkomen met verloren haren en ontlasting. Zo heeft de vogelbescherming onderzocht en ontdekt dat anti-vlooien en anti-teken middelen een belangrijke factor vormen in de koolmezensterfte omdat mezen graag honden- en kattenharen gebruiken als nestmateriaal. (Lees ook: https://www.vogelbescherming.nl/actueel/bericht/anti-vlooiengif-schadelijk-voor-vogels). Beperk de schade door vacht en ontlasting op te ruimen en weg te gooien bij het restafval, de gebruiksaanwijzing van de middelen te lezen en je hond bijvoorbeeld niet te laten zwemmen in de eerste dagen na een vachtbehandeling en restanten van medicijnen of bijvoorbeeld vlooienbandjes weg te gooien bij het klein chemisch afval. En je kunt overwegen over te stappen op een natuurlijke manier van teken- en vlooien-bestrijding.

Denk ook aan andere dieren

Naast het creëren van een hondvriendelijke omgeving, is het belangrijk om je tuin af en toe hondvrij te houden, zodat wilde dieren kunnen genieten van de ruimte. Houd je hond zo nu en dan binnen, zodat vogels en andere dieren zich veilig voelen in je tuin. Hang vogelhuisjes en andere dierverblijven op rustige plekjes in je tuin. Doornstruiken zoals meidoorn, hulst of vuurdoorn bieden beschutte verstopplekken voor egels, bunzings en kleinere dieren terwijl je hond (en ook de kat van de buren) vanzelf afstand houden.

Door goed na te denken over de plantkeuze en de indeling van je tuin, kun je dus een heerlijke ruimte creëren waar zowel jij als je hond(en) van kunnen genieten. En wilde dieren zullen je tuin nog steeds frequent bezoeken.